Het grote verschil tussen een solid state drive en een harde schijf is dat er geen bewegende onderdelen gebruikt worden. Wat in tegenstelling bij een harde schijf wel het geval is met bewegende lees- en schrijfkoppen en dat bijgevolg de grootste fragiliteit, namelijk defecte bewegende onderdelen wegvalt. Ook vervalt het wachten tot de schijf op positie is volledig tot het verleden. In een Solid state drive kunnen gegevens -onafhankelijk van waar ze zijn opgeslagen- altijd even snel gevonden worden. Hierdoor is defragmenteren ook niet meer nodig. Bestanden die uit vele fragmenten bestaan worden praktisch even snel gelezen als een groot bestand. Ook het schrijven van gegevens gaat veel sneller t.o.v. een harde schijf. Vaak bevat de SSD ook meerdere geheugenmodules die onafhankelijk data kunnen schijven.

De SSD kan op verschillende manieren aangesloten worden, bijvoorbeeld via een SATA-aansluiting op een moederbord, maar de nieuwste generatie SSD’s kunnen zelfs al via PCI of PCI express rechtstreeks op het moederbord geplaatst worden. De laatste kunnen bijgevolg nog hogere snelheden halen, maar zijn dan ook duurder dan de exemplaren die via SATA aangesloten worden en zijn dan ook voornamelijk bedoeld voor bedrijven met specifieke software i.p.v. consumenten.

De verschillende geheugentypes: DRAM en Flashgeheugen

  • DRAM: Dit is hetzelfde soort geheugen als datgene wat in het werkgeheugen (RAM) in een computer wordt gebruikt. Een op DRAM gebaseerde SSD is dan ook eenvoudig te upgraden door er modules in te steken met een grotere capaciteit. Het nadeel van SSD’s gebaseerd op DRAM is dat ze ofwel een batterij ofwel een aparte stroomtoevoer nodig hebben, aangezien het geheugen vluchtig is. Zonder deze voorziening zou dit type SSD bij het uitvallen van de stroom alle gegevens kwijt raken.
  • Flashgeheugen: Dit type SSD’s zijn over het algemeen trager dan het eerste type, maar wel goedkoper.

De voor- en nadelen van SSD t.o.v. traditionele harde schijf summier opgesomd:

Voordelen:

  • Snelheid: zeer korte toegangstijd en zeer hoge lees- en schrijfsnelheid.
  • Stilte: Geen bewegende onderdelen, dus geen geluid.
  • Gewicht: veel lichter dan een harde schijf.
  • Zuiniger: minder vermogen nodig om te werken dan een harde schijf.
  • Koeling: geen bewegende onderdelen dus minder warmteproductie.

Nadelen:

  • Prijs: veel duurder dan een harde schijf per gigabyte geheugen.
  • Capaciteit: de capaciteit is nog niet zo groot als die van een harde schijf.
  • Verlies van snelheid: als geen maatregelen (zoals bijvoorbeeld TRIM) getroffen worden, wordt een SSD na veel herschrijven van data trager.
  • Degradatie (alleen voor flashgeheugens): na een aantal keer schrijven en wissen verliezen de cellen hun geheugencapaciteit. Deze kunnen ongeveer 5000 keer beschreven worden. TRIM zorgt ervoor dat alle cellen ongeveer gelijk belast worden, wat ervoor zorgt dat hij langer meegaat.